Het Aeolus Harmonium
1 januari 2024
Dit Aeolus Harmonium is afkomstig uit de kapel van het Clemenshuis. Het is gefabriceerd door de in 1902 opgerichte Duits Amerikaans orgel harmoniumfabriek R. Metzner. Het Harmoinium is gelevert
door de piano- en orgelhandel Mirani wat in 1911 gehuisvest was in Amsterdam.
Dit type is een zuigwind harmonium. Het heeft een vijfoctaaf klavier. Het geluid wordt geproduceerd doordat lucht uit de balg langs metalen tongetjes wordt gezogen (zuigwind onderdruk). De
luchttoevoer wordt in gang gezet bij het indrukken van een toets op een klavier. De balg wordt gewoonlijk voorzien van lucht door een tweetal pedalen. Veelal zijn net als bij een orgel
registers aanwezig waarmee de lucht naar verschillende groepen van tongetjes geleid kan worden, ten behoeve van de klankkleur en het volume.
Het harmonium verkreeg enige oneerbiedige bijnamen als psalmenpomp, Hallelujahcommode, cirkelzaag des geloofs, tranenpers, jammerhout en gereformeerde hometrainer, vanwege het geestelijk
repertoire en het type klank, alsmede de toonvoortbrenging door het pompen op de pedalen.
In de periode 1920 - 1960 was het harmonium of huisorgel erg populair. Daarna is het een tijdje uit de gratie geweest door de opkomst van de piano, en met name door het electronisch orgel en
keyboard. Sinds een paar jaar schijnt het weer populairder te worden.
Er is in Nederland een harmoniumvereniging. Zij hebben een eigen museum in het museum Veenpark in Barger Compascuum. Hier staan 250 van de ongeveer 600 geregistreerde harmoniums in Nederland.
Bovenstaand harmonium kunt u bij NoVaTo in de zeestraat bekijken.
Klik >
hier < voor onze openingstijden.